Door Pieter Maessen
De Randstad is de derde metropoolregio van Europa, maar wat we op de kaart zien, is een gebied dat bestaat uit een noordvleugel (rond Amsterdam en Schiphol) en een Zuidvleugel (van Leiden tot Dordrecht). De samenhang tussen die twee vleugels is gebrekkig, ook ruimtelijk. Tussen Schiphol en Leiden ligt een soort niemandsland, vooral in de Haarlemmermeer.
Schiphol ontwikkelt zich in noordelijke richting. Tussen de luchthaven en station Amsterdam-Zuid zal de komende jaren een airport city ontstaan. Daardoor dreigt de zuidzijde van de luchthaven een soort achterkant te worden, waar niemand naar omkijkt. Wanneer je erdoorheen rijdt, zie je op afstand enkele bedrijfsgebouwen en kantoren, een bont reclamehuisje en verder saaie akkers. Niets wijst erop dat je tussen twee hoogstedelijke gebieden van elk 3,5 miljoen inwoners zit.
Er lijkt geen plan voor dit lege gebied te bestaan, behalve dat de ruimte gereserveerd is om geleidelijk te worden gevuld met utiliteitsconstructies. Daarmee gaat de mogelijkheid verloren om de verkeersslagader die daar loopt, de A4, de functie te geven van een boulevard. Dat kan door aan weerszijden van die weg een gigantisch stadspark aan te leggen. Dat park zou de groene verbinding kunnen worden tussen Leiden en Schiphol en daarmee tussen de Zuid- en de Noordvleugel.
Het enige wat voorlopig moet gebeuren is een strook van vijfhonderd meter aan weerszijden van de A4 tussen het Ringvaartaquaduct en Schiphol in rijkshanden te brengen (als hij dat niet al is) en te reserveren voor een parkontwikkeling. Het gaat om een afstand van tien kilometer. Geleidelijk kan die strook worden ingevuld met recreatiemogelijkheden voor Randstadbewoners: toeristische opstappunten (de weg loopt daar vlak langs de Westeinder Plas), uiteraard een golfbaan, picknickplaatsen, speelnatuur… van alles is mogelijk. De strook ligt bijna onder de aanvliegroute van Schiphol, maar dat vinden veel mensen juist aantrekkelijk. Vliegtuigspotters zullen ervan genieten. Natuurlijk moet het nieuwe Randstadpark rechtstreeks vanaf de snelweg toegankelijk zijn, zoals nu het grote brugrestaurant Den Ruygen Hoek bereikbaar is.
Het park hoeft niet in korte tijd voltooid te worden. Het kan juist een gevarieerde ontwikkeling doormaken omdat er in de loop van tientallen jaren steeds nieuwe functies bij kunnen komen. Het zal de Noord- en de Zuidvleugel mentaal dichter bij elkaar brengen, omdat die een gemeenschappelijk middengebied krijgen en omdat het park een stedelijke functie heeft. In elk geval kunnen we ermee voorkomen dat het gebied zonder veel regie een bestemming krijgt waar alleen een paar projectontwikkelaars plezier aan beleven.
